Een expansievat is een onderdeel van een verwarmingssysteem dat dient om de druk in het systeem te regelen en te voorkomen dat het systeem overmatig wordt belast.

In een gesloten verwarmingssysteem is er water dat wordt verwarmd en circuleert door de leidingen en radiatoren. Wanneer water wordt verwarmd, zet het uit en neemt het in volume toe. Dit kan leiden tot een toename van de druk in het systeem, wat schade kan veroorzaken aan de componenten van het systeem of zelfs leiden tot een explosie van de ketel.

Een expansievat vangt deze extra druk op door een lucht- of gasruimte in het vat te creëren. Wanneer het water in het systeem uitzet, stroomt het in het expansievat en comprimeert het gas of de lucht in de ruimte in het vat. Op deze manier vermindert het expansievat de druk in het systeem en voorkomt het schade aan de componenten.

Daarnaast zorgt een expansievat ervoor dat de druk in het verwarmingssysteem op een constant niveau blijft. Hierdoor kan de ketel efficiënter werken en wordt de levensduur van het systeem verlengd.